Chuyển đổi nhanh SMED là phương pháp được Shigeo Shingo cùng với Taiichi Ohno phát triển trong nhà máy sản xuất của Toyota nhằm rút ngắn thời gian thay khuôn của máy dập 1000 tấn từ 4 giờ xuống còn 3 phút. Vậy cụ thể khái niệm SMED là gì? Các Lợi Ích Và Cách Áp Dụng Cho Doanh Nghiệp Sản Xuất sẽ được chia sẻ rõ hơn trong bài viết này.
SMED là gì?
SMED là viết tắt của Single – Minute Exchange of Dies, là một trong những công cụ của hệ thống sản xuất tinh gọn.
Trong sản xuất, thay đổi dụng cụ và khuôn mẫu mất một khoảng thời gian đáng kể. Trong khi đang thay đổi dụng cụ hoặc khuôn mẫu, dây chuyền sản xuất phải ngừng hoạt động, dẫn đến mất thời gian và các chi phí liên quan.
Ngoài ra, thời gian chết để thay đổi dụng cụ hoặc khuôn đúc gây ảnh hưởng đến các quyết định sản xuất khác.
SMED là phương pháp giúp giảm thời gian chuyển đổi của một quá trình sản xuất hay máy móc, thiết bị từ sản phẩm này sang sản phẩm khác.
Nói rõ hơn là khi sản phẩm cuối cùng của mẻ/dòng sản phẩm A chạy xong, máy móc thiết bị cần được dừng lại, khóa an toàn, dây chuyền sản xuất được dọn dẹp sạch sẽ, dụng cụ được trả lại vị trí trước đó.
Tiếp theo, các dụng cụ mới sẽ được lắp đặt để tạo để tạo điều kiện cho việc sản xuất mẻ sản phẩm B kế tiếp. Khi đó, thời gian dừng máy để thay đổi, chuẩn bị xem như là thời gian chết, không tạo ra giá trị (Non Value Added).
Khoảng thời gian này có thể được cải tiến thông qua SMED. Hơn nữa là giảm đến “single-minute”, tức là giảm thời gian chuyển đổi xuống số phút chỉ còn là một con số, hay nói cách khác là giảm hẳn xuống dưới 10 phút.
Tại sao doanh nghiệp sản xuất cần phái áp dụng chuyển đổi nhanh SMED
Theo định nghĩa bên trên thì việc chuyển đổi nhanh SMED sẽ giúp giảm thời gian chuyển đổi dây chuyền sản xuất một cách hiệu quả do đó mà sẽ giảm lãng phí về mặt thời gian trong sản xuất tinh gọn.
Thông thường trong một dây chuyền sản xuất thì việc chuyển đổi giữa các mã hàng hóa khác nhau tốn khá nhiều thời gian trước kia. Đây chính là khoảng thời gian chết gây lãng phí trong quá trình sản xuất.
Do đó, giảm thời gian chuyển đổi giúp nâng cao hiệu quả và giảm lãng phí, chi phí và đáp ứng tốt với các biến động sản xuất (bull whip affect).
Lợi ích của việc áp dụng chuyển đổi nhanh SMED
Khi thực hiện việc chuyển đổi nhanh hiệu quả thì doanh nghiệp sản xuất sẽ đạt được nhiều lợi ích như sau:
- Gia tăng khả năng sinh lời cho doanh nghiệp ( gia tăng ROI) của thiết bị sản xuất do sử dụng hiệu quả hơn.
- Giảm rõ rệt lượng bán thành phẩm
- Chuyển đổi nhanh hiệu quả được coi như một lợi thế cạnh tranh cho các nhà sản xuất giúp sản xuất hiệu quả hơn cho nhiều mẫu mã sản phẩm trên cùng một máy hay dây chuyền sản xuất.
SMED trong thực tiễn thường được áp dụng dễ thấy nhất cho việc thao tác thay lốp, đổ nhiên liệu nhanh cho các đội xe đua công thức
Dữ liệu thực tế khi khảo sát tình hình các doanh nghiệp ứng dụng SMED
Khởi xướng từ pương pháp sản xuất tinh gọn, do hãng Toyota Nhật Bản áp dụng ban đầu có tên gọi TPS -Toyota Production System từ những năm 60. Sản xuất tinh gọn chính là chiến lược sản xuất dựa vào kĩ thuật của hệ thống sản xuất Toyota. Chiến lược sản xuất yêu cầu người lao động tham gia vào các cải tiến nhỏ để loại bỏ hao phí, tăng chất lượng và nâng cao hiệu quả trong quá trình sản xuất.
Thực hiện thành công SMED và chuyển đổi nhanh là chìa khóa tạo lợi thế cạnh tranh cho bất kỳ nhà sản xuất nào trong sản xuất, chuẩn bị, xử lý hay đóng gói nhiều sản phẩm khác nhau trênmột máy, dây chuyền hay đơn vị làm việc. SMED và chuyển đổi nhanh cho phép các nhà sản xuất giữ ít tồn kho hơn trong lúc đáp ứng nhu cầu khách hàng với những sản phẩm thậm chí ít dao động hơn.
SMED có nhiều lợi ích tiềm ẩn như việc giảm WIP (Work In Process– bán thành phẩm) để gia tăng ROI (Return On Investment – lợi nhuận trên vốn) của thiết bị đầu tư thông qua việc sử dụng hiệu quả hơn. Doanh nghiệp, tổ chức thực hiện SMED sẽ giúp rút ngắn thời gian chuyển đổi làm giảm các loại lãng phí bao gồm: Sản xuất thừa; tồn kho; chờ đợi; sức lao động; lỗi sản phẩm. Giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian chuyển đổi cho phép chu kỳ sản xuất nhanh hơn (Lead time ngắn hơn). Hệ thống sản xuất linh hoạt hơn; chuyển đổi đơn giản an toàn hơn.
Từ thực tế khảo sát một số doanh nghiệp hoạt sộng sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ cho thấy về nhu cầu chuyển đổi trong sản xuất có tới 78,6% doanh nghiệp có nhu cầu chuyển đổi nhanh vài lần/ngày; 7,1% doanh nghiệp có nhu cầu chuyển đổi nhanh nhiều lần/ngày; 7,1% doanh nghiệp có nhu cầu chuyển đổi vài ngày 1 lần, còn lại 7,2% doanh nghiệp khi có yêu cầu mới cần thay đổi model.
Về loại hình chuyển đổi: tỷ lệ số lượng các doanh nghiệp thay đổi khuôn/dao chiếm số lượng lớn với 57,1%; Thay đổi điều kiện chung như khay/thùng, mặt bằng, tài liệu tiêu chuẩn… chiếm tỷ lệ 14,3%; Thay đổi nguyên liệu là 14,3%; Thay/điều chỉnh gá, kẹp, điều chỉnh thông số công nghệ (nhiệt độ, áp suất, tốc đọ, nồng độ…) thay đổi điều kiện chung là 7,1% và sơn sấy bán tự động, mạ bán tự động là 7,2%.
Về mức độ thực hiện chuyển đổi nhanh: Các doanh nghiệp triển khai toàn doanh nghiệp chiếm 42.9%; Triển khai một số máy/ công đoạn trọng điểm 7,1%; Mới triển khai mẫu như là thực hành sau đào tạo 7,1%; Đã được đào tạo lý thuyết về SMED 7,2%; Có nghe nói về SMED nhưng chưa được đào tạo 14,3% và chưa biết SMED là thế nào chiếm 21,4%.
Về thời gian chuyển đổi sản xuất: thời gian chuyển đổi sản xuất trên 30 phút của doanh nghiệp có đến 64,3%; Từ 15 – 30 phút có 7,1%; dưới 15 phút là 7,2% và dưới 10 phút có 21,4%.
Về nhu cầu của doanh nghiệp muốn tìm hiểu SMED để thực hiện cải tiến chuyển đổi nhanh tại doanh nghiệp chiếm 57,1%; Để bổ sung lực lượng nhân sự làm SMED hiện có 21,4% và tìm hiểu SMED để nghiên cứu và đề xuất xem có triển khai thực hiện không là 21,4%. Phần lớn các doanh nghiệp không có sẵn hoặc chuẩn bị sẵn tài liệu tiêu chuẩn cho chuyển đổi sản xuất chiếm 64,3% và 35,7% là có chuẩn bị.
Với sự hỗ trợ của Dự án thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của doanh nghiệp nhỏ và vừa do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID LinkSME) tài trợ, Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) đã tổ chức Khóa đào tạo “Thực hành chuyển đổi nhanh trong sản xuất” nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong phạm vi thực hiện của dự án USAID LinkSME nâng cao năng lực sản xuất, hoạt động hiệu quả.
Chương trình được thực hiện trong khuôn khổ Hợp phần 3 – Kết nối thị trường của Dự án do Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì. Để thực hiện khóa đào tạo, bộ phận tổ chức đã khảo sát, tìm hiểu tình hình thực tế.
Cách áp dụng SMED cho doanh nghiệp sản xuất
Việc chuyển đổi nhanh để hiểu cặn kẽ chúng ta cần quan sát vào quá trình chuyển đổi sản phẩm.
Chúng ta thử hình dung chúng như sau: Khi một sản phẩm cuối cùng của lần chạy trước đã được sản xuất. Thiết bị sau đó được ngừng lại và khóa lại một cách an toàn. Dụng cụ sản xuất sản phẩm cũ được dọn sạch nhường chỗ cho việc sản xuất sản phẩm kế tiếp.
Việc rút ngắn thời gian chuyển đổi này có thể được cải thiện tối đa thông qua phương pháp chuyển đổi nhanh SMED.
Để thực hiện SMED, trước hết cần xác định được các yếu tố trong quá trình chuyển đổi. Bao gồm:
- Internal (yếu tố bên trong): các thao tác, thay đổi chỉ có thể thực hiện được khi dừng máy
- External (yếu tố bên ngoài): các thao tác, thay đổi có thể thực hiện được cả khi không cần dừng máy
- Thao tác không cần thiết
Chỉ ѕau khi tìm ra ᴠấn đề, ѕắp хếp thứ tự ưu tiên ᴠà tìm kiếm các giải pháp khả thi , SMED mới хuất hiện như một câu trả lời có thể.
Nhiều trường hợp tổ chức thực hiện SMED ᴠà họ lãng phí thời gian, nỗ lực ᴠào ᴠiệc cải tiến một thứ gì đó không thực ѕự quan trọng, không phải là ᴠấn đề chính mà họ đang gặp phải.
Do đó, hãу chắc chắc SMED là gì ᴠà nó có phải cách tốt nhất để cải tiến công tу haу không. Trong mọi trường hợp, dưới đâу là là một ví dụ ngắn gọn làm thế nào để thực hiện quy trình SMED:
- Loại trừ những thao tác không cần thiết – Điều chỉnh chỉ một cạnh của những rãnh bảo vệ thay vì cả hai, chỉ thay thế những phần cần thiết và làm mọi vật cái khác càng phổ thông càng tốt.
- Thực hiện Cài Đặt Ngoài – Tập hợp phụ tùng và dụng cụ, gia nhiệt trước các trục, chuẩn bị chính xác vật liệu cho sản phẩm mới tại dây chuyền – Không có gì tệ hơn khi hoàn tất qua trình chuyển đổi rồi phát hiện thiếu một thành phần chính của sản phẩm.
- Đơn giản hóa Cài Đặt Trong – Sử dụng các chốt, cam và những đồ gá nhằm giảm bớt những các thao tác điều chỉnh, thay thế con tác và bù loong bằng những chốt vặn tay, những tay đòn và những khóa kẹp – Ghi nhớ rằng không cho dù con tán dài hay ngắn, chỉ có vòng xuay cuối cùng là thực sự siết chặt nó.
- Đo lường, đo lường, đo lường – Cách duy nhất để biết thời gian chuyển đổi và hao hụt khi khởi động có giảm hay không là đo lường nó. Luôn luôn đo thời gian bị mất do chuyển đổi và bất kỳ sự hao phí nào được tạo ra trong quá trình khởi động để bạn có thể so sánh, đánh giá các chương trình cải tiến.
Bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn nhiều thông tin cụ thề về Smed Là Gì – Lợi Ích Và Cách Áp Dụng Cho Doanh Nghiệp Sản Xuất.
